ห้อง Study
![]()
สมเด็จฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ ทรงเรียกห้องรับแขกว่า "ห้อง Study" ด้วยทัศนคติที่ว่า มนุษย์เราควรศึกษาเล่าเรียนอย่างไม่รู้จบ เมื่อมีแขกมาเยือน เราต้องศึกษารู้จักเขา เหมือนเราศึกษาสิ่งอื่นๆเช่นกัน สมเด็จฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ ทรงประสงค์ที่จะพบผู้มาเยือน เพื่อการศึกษาตามสภาพสังคม ดังนั้นสิ่งที่แสดงไว้ในห้องนี้ จึงเป็นเรื่องของวิชาทางศาสนา ประวัติศาสตร์ วัฒนธรรม และเรื่องส่วนพระองค์
![]()
ห้องนี้จัดเป็นแบบวัฒนธรรมผสม (Mixed Culture) คือ ศึกษาวัฒนธรรมทั้งที่เป็นของเขาและของเรา ที่สามรถนำมาเป็นคติศึกษาได้ทั้งสิ้น เช่นสิ่งสำคัญต่อไปนี้
![]()
1. พระโพธิสัตว์อวโลกิเตศวร
![]()
เดิมที่เชื่อกันว่า ลัทธิมหายานเข้ามาสู่ประเทศไทยทางใต้นั้น เนื่องจากได้พบพระรูปโพธิสัตว์อวโลกิเตศวรลัทธิมหายานที่อำเภอไชยา จังหวัดสุราษฎร์ธานี พระพุทธรูปองค์นี้เป็นองค์จำลอง ต่อมาได้พบพระพุทธรูป และรูปพระโพธิสัตว์อวโลกิเตศวร ทั่วไปทั้งภาคเหนือ ภาคกลาง ภาคอีสาน แสดงถึงความจริง 2 ประการ คือ พระพุทธศาสนาลัทธิมหายานไม่ได้เข้ามาสู่ไทยเพียงทางใต้เท่านั้น พระพุทธศาสนาลัทธิหินยาน (เถรวาท) และพระพุทธศาสนาลัทธิมหายานได้เข้ามาสู่ประเทศไทย แพร่หลายมากเท่าๆกัน แต่คนไทยสมัครใจรับลัทธิหินยานมากกว่าลัทธิมหายาน
![]()
สำหรับโบราณวัตถุอื่น ๆ 555 ชิ้น สมเด็จฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพได้ประทานแก่พิพิธภัณฑ์สถานแห่งชาติ เนื่องจากไม่โปรดการเก็บโบราณวัตถุ ไว้เป็นสมบัติส่วนพระองค์
![]()
2. รูปสลักหินอ่อนเปียตา (Pieta) ภาษาอิตาลี
![]()
เป็นรูปสลักหินอ่อนจำลอง ย่อสัดส่วนจากรูปสลักหินอ่อนจริง ซึ่งเป็นงานของไมเคิล แอง เจลโล และประดิษฐานอยู่ในวิหาร ST.Peter ที่กรุงโรม กรมหลวงสรรพศาสตร์ศุภกิจ (พระโอรสในรัชกาลที่4) ประทานแด่สมเด็จฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ โดยทรงแสดงความหมายว่า รูปสลักหินอ่อนเปียตา แสดงถึงความรักของพระมารดา ที่มีต่อพระโอรส (Jesus Christ) เมื่อองค์ Jesus Christ หาชีวิตไม่ พระมารดาก็เศร้าโศกที่สุด ดังปรากฏให้เห็นชัดเจนจากรูปสลักนั้น รูปสลักหินอ่อน ณ ตำหนักนี้ แสดงความหมายถึง สมเด็จฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพทรงเป็นโอรสที่รักยิ่งองค์เดียวของท่านเจ้าจอมมารดาชุ่ม และสมเด็จฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพก็ทรงเป็นพระโอรสที่มีความกตัญญูรู้คุณมารดาอย่างที่สุด
![]()
3. เครื่องหมายทศพิธราชธรรม
![]()
สมเด็จฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพทรงแสดงความหมายของการเก็บรักษาเครื่องหมายทศพิธราชธรรม ไว้ที่ตำหนักว่า ทศพิธราชธรรมนั้น ไม่ใช่เป็นธรรมของพระมหากษัตริย์เท่านั้น ประชาชนทั่วไปก็ปฏิบัติธรรมข้อนี้ได้ ถ้าทุกคนปฏิบัติธรรมนี้เช่นกัน ประเทศก็จะรุ่งเรือง เพราะเป็นธรรมที่ปกครองบ้านเมืองและบ้านเรือน สมเด็จฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพทรงสรุปผลการปฏิบัติทศพิธราชธรรมไว้สำหรับคนทั่วไป ไว้ให้เห็นง่าย ๆ ว่า ปฏิบัติแล้วควรเกิดคุณสมบัติแก่ผู้ปฏิบัติ 3 ประการ กล่าวคือ มีความรอบรู้ทางโลก มีความรอบรู้ทางธรรม และมีปัญญาเลือกปฏิบัติแต่ในทางดีละเว้นชั่ว ทำให้ตนเองเป็นที่ยกย่องนับถือ ไม่เป็นที่รังเกียจของผู้อื่น
![]()
4. ธรรมาสน์พระสงฆ์
![]()
สมเด็จฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ โปรดให้มีธรรมาสน์พระสงฆ์ไว้ในห้องรับแขก เพื่อแสดงให้เห็นว่า คนไทยควรใกล้ชิดพระพุทธศาสนาอย่างยิ่ง และจัดธรรมาสน์ไว้ให้พระสงฆ์แสดงธรรม พระพุทธศาสนามิได้บังคับว่า บุคคลต้องไปฟังธรรมที่วัดเท่านั้น อาจนิมนต์พระสงฆ์มาที่บ้านก็ได้ ไม่ควรห่างเหินจากพระสงฆ์ไปเสียเลย ข้างธรรมาสน์พระ มีคำสอนการไหว้ 5 ครั้งของสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์วัดเทพศิรินทราวาส กล่าวคือ ในวันหนึ่ง ๆ คนเราควรมีเวลารำลึกถึงพระคุณอันประเสริฐ ของสมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ของพระธรรม ของพระสงฆ์ ของบิดามารดา และของครูอาจารย์ ตลอดจนผู้ที่มีพระคุณทั้งหลาย การไหว้ตามคำสั่งสอนของสมเด็จฯ พระพุทธโฆษาจารย์ จึงเป็นการสอนให้ไหว้ 5 ครั้ง เพื่อระลึกถึงผู้มีพระคุณดังกล่าวข้างต้น ตามลำดับ มีผู้ที่เคยได้ปฏิบัติการไหว้ 5 ครั้งมาแล้ว กล่าวว่า หลังจากการปฏิบัติเป็นเนื่องนิตย์ ก็ได้รับผลดีตอบแทนอย่างเป็นที่อัศจรรย์ยิ่งนัก
![]()
5. หมวกเหล็กสงคราม
![]()
สมเด็จฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ ทรงแสดงหมวกเหล็กสงครามไว้ในห้องรับแขกด้วยมีพระประสงค์ให้ผู้มาเยือนทราบว่า ตระกูลดิศกุล เป็นตระกูลที่ได้ผ่านสงครามเพื่อประเทศชาติมาแล้วหลายครั้ง คือ สงครามปราบกบฏฮ่อ สงครามอินโดจีน และสงครามมหาเอเชียบูรพา (สงครามโลกครั้งที่2) สมเด็จฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพทรงดำรงตำแหน่ง ผู้ช่วยผู้บัญชาการ กรมยุทธนาธิการฝ่ายทหารบกเมื่อพวกฮ่อขบถ หรือปัจจุบันเรียกตำแหน่งนี้ว่า ผู้บัญชาการทหารบก
204 Varadis Palace Larn Luang Mahanak, Pomprap-satrupai, Bangkok 10100, THAILAND
